Het is dus allemaal begonnen en op sommige plekken ook alweer afgelopen, maar hier in het noordoosten nog niet. Zaterdag een verkenning van het gebied uitgevoerd en met onze lokale chauffeur en tolk het gebied doorgereden om te kijken of we alle stembureau's konden vinden.

Zondagochtend om 5 uur opstaan, half 6 naar het eerste bureau, aankomst 6.40, daar de opening meegemaakt en de eerste stemmen geregistreerd. Toen verder langs de bureautjes richting Kükes en iets ten zuiden daarvan.

Ik heb mij laten vertellen dat het beter is dan 4 jaar geleden, maar er wordt nogsteeds in familie verband gestemd. Dwz dat de man en vrouw beide het stemhokje binnengaan en dat de man het kruisje zet of verteld waar het moet komen te staan. Ontzettend weinig vrouwen die zelf stemmen, maar goed, het blijft macho-Albanië. Als excess een man die in het stemhokje blijft staan en zijn 30 familieleden "helpt" bij het stemmen. Verder sporen en aanwijzingen van intimidatie (potige kerels bij sommige stembureaus) en tevens geruchten daarvan. Mensen die zonder ID mogen stemmen en nog meer van dat soort dingen. Echte excessen waren er niet tijdens onze observeringen, maar de tamtam schijnt hier snel te gaan. Om 19uur een bureau bezocht om de sluiting mee te maken, wat ook uren duurde door het optellen van de uitgebrachte stemmen (niet de resultaten!) adhv de nummers op voorhand gekregen. Daarna met politiebegeleiding naar het telstation, waar al 10 andere bureautjes voor onz wachten om hun bussen in te mogen leveren. Ondertussen rijden auto's van de democratische Partij (DP) al toeterend door de straten en zwaaien met vlaggen als ware het een overwinning voor hun partij, hoewel het tellen dus nog moet beginnen. Uiteindelijk zijn wij binnen, wordt een bus afgekeurd, omdat er een zegel opzit die een nummer draagt dat niet op de lijst van de Zone ElectionCommittee (ZEC) staat. Deze ZEC heeft zelf de zegels uitgegeven, dus lekkere fout daar weer en de bus wordt maar naar Tirana gestuurd. Was het net toevallig het grootste stemstation met meer dan 1000 stemmen...

Wij mogen gaan slapen voor de nacht, want B team neemt de boel over om het tellen van de stemmen bij te wonen. Om 6 uur vanochtend ons weer gemeld bij het telstation om B team af te lossen. Er gaat natuurlijk wel eens wat mis tijdens het stemmen: briefjes op foute stapels, verkeerde nummers/getallen, etc. Vooral de kleine partijen klagen steen en been dat hun stemmen worden gestolen en iedereen wil dat je er wat aan doet. De spanning loopt soms hoog op en af en toe moet de politie die het gebouw bewaakt iemand naar buiten escorteren.De gymzaal is ingericht met een houten dranghekje aan 1 kant, waarachter de observers (behalve wij als OVSE ook mensen van de partijen en NGO's) achter schoolbankjes zitten en in het midden van de zaal 5 tafels waar de telcommissies aanzitten en tellen. Ons disctrict telt 57 stembureaus en vanmiddag toen we weggingen waren er in 16 uur 28 geteld. Moet dus nog zien of alles klaar is voor we morgen om 10uur weer naar Tirana vertrekken. 5 uur opstaan, half 6 naar het eerste bureau, aankomst 6.40, daar de opening meegemaakt en de eerste stemmen geregistreerd. Toen verder langs de bureautjes richting Kükes en iets ten zuiden daarvan.Ik heb mij laten vertellen dat het beter is dan 4 jaar geleden, maar er wordt nogsteeds in familie verband gestemd. Dwz dat de man en vrouw beide het stemhokje binnengaan en dat de man het kruisje zet of verteld waar het moet komen te staan. Ontzettend weinig vrouwen die zelf stemmen, maar goed, het blijft macho-Albanië. Als excess een man die in het stemhokje blijft staan en zijn 30 familieleden "helpt" bij het stemmen. Verder sporen en aanwijzingen van intimidatie (potige kerels bij sommige stembureaus) en tevens geruchten daarvan. Mensen die zonder ID mogen stemmen en nog meer van dat soort dingen. Echte excessen waren er niet tijdens onze observeringen, maar de tamtam schijnt hier snel te gaan. Om 19uur een bureau bezocht om de sluiting mee te maken, wat ook uren duurde door het optellen van de uitgebrachte stemmen (niet de resultaten!) adhv de nummers op voorhand gekregen. Daarna met politiebegeleiding naar het telstation, waar al 10 andere bureautjes voor onz wachten om hun bussen in te mogen leveren. Ondertussen rijden auto's van de democratische Partij (DP) al toeterend door de straten en zwaaien met vlaggen als ware het een overwinning voor hun partij, hoewel het tellen dus nog moet beginnen. Uiteindelijk zijn wij binnen, wordt een bus afgekeurd, omdat er een zegel opzit die een nummer draagt dat niet op de lijst van de Zone ElectionCommittee (ZEC) staat. Deze ZEC heeft zelf de zegels uitgegeven, dus lekkere fout daar weer en de bus wordt maar naar Tirana gestuurd. Was het net toevallig het grootste stemstation met meer dan 1000 stemmen...

Wij mogen gaan slapen voor de nacht, want B team neemt de boel over om het tellen van de stemmen bij te wonen. Om 6 uur vanochtend ons weer gemeld bij het telstation om B team af te lossen. Er gaat natuurlijk wel eens wat mis tijdens het stemmen: briefjes op foute stapels, verkeerde nummers/getallen, etc. Vooral de kleine partijen klagen steen en been dat hun stemmen worden gestolen en iedereen wil dat je er wat aan doet. Spanning loopt soms hoog op en af en toe moet de politie die het gebouw bewaakt iemand naar buiten escoreten.De gymzaal is ingericht met een houten dranghekje aan 1 kant, waarachter de observers (behalve wij als OVSE ook mensen van de partijen en NGO's) achter schoolbankjes zitten en in het midden van de zaal 5 tafels waar de telcommissies aanzitten en tellen. Ons disctrict telt 57 stembureaus en vanmiddag toen we weggingen waren er in 16 uur 28 geteld. Moet dus nog zien of alles klaar is voor we morgen om 10uur weer naar Tirana vertrekken.

Tijdens dit proces gaat dus ook nog genoeg mis, zoals oa het invullen van het formulier na afloop van het tellen en het ondertekenen door alle 7 personen aan tafel. Terwijl ik aan een tafel stond (vanwege de kritiek hebben Susan en ik gevraagd of we meteen aan de tafels mogen observeren om wat rust weer te krijgen van de kleine partijen en om het ook allemaal beter te kunnen zien) werd een formulier door de ZEC teruggebracht naar een tafel om een handtekening te zetten want er miste 1. Geen probleem, dan zet iemand toch gewoon 2x een (verschillende) handtekening? Ruzies en beschuldigingen zijn aan de orde van de dag en kennelijk ook heel gewoon. Het ziet er toch naar uit dat de DP gaat winnen.

Vannacht de graveyard shift, dus om 00uur beginnen en door tot 6... Ga dus nu nog even wat slaap inhalen.